სტანისლავსკი

დღეს გაზაფხულის პირველი დღეა, იმ გაზაფხულისა, რომელსაც მერე ზაფხული უნდა მოჰყვეს და ჩემ ცხოვრებას აზრი დაუბრუნოს, ვიდრე შემოდგომა არ მოვა, რომელსაც აუცილებლად ზამთარი მოყვება და ჩემ ცხოვრებას კვლავ წაართმევს აზრს.

ევროპელი მეგობრები მედავებიან პირველი კი არა 21 მარტია გაზაფხულის პირველი დღეო და ამას გაუგებარი მიზეზებით ხსნიან. კი მაგრამ რის მაქნისია პირველი მარტი და მისი მომდევნო 20 დღე თუ გაზაფხული 21-ში მოვიდა?! არა ძმაო, ამ ევროპელებს ვერა აქვთ ყველაფერი წესრიგში.

თუმცა ეს ისე, შესავლისათვის. ამ წვიმიან დღეს სულ სხვა რაღაცაზე ვფიქრობდი. წელიწადის დროებივით ცვალებადსა და კანონზომიერზე.

თეატრის ნიუანსებში ცუდად ვერკვევი, მაგრამ მგონი სტანისლავსკის სიტყვებია: თუ წარმოდგენის დასაწყისში კედელზე თოფი ჰკიდია, სპექტაკლის ბოლოს მან აუცილებლად უნდა გაისროლოსო. რატომ ბოლოს? აბა ადრე რომ გაისროლოს და ყველა დახოცოს მერე პიესას ვინღა ჩაამთავრებს! მაშ თავიდანვე რატომ ჰკიდია? იმიტომ, რომ მაყურებელს სულ რაღაცის მოლოდინი ჰქონდეს, იმედი მაინც.

ბოლო დღეებია ვცდილობ ეს თეორია თანამედროვე საქართველოს მოვარგო და რაღაც არ გამომდის. არათუ თოფი, ჯერ ის კედელიც კი ვერ მიპოვნია, რომელზეც შეიძლება იარაღი აღმოჩნდეს. რომელ მოქმედებაში ვართ ახლა და როდისაა სპექტაკლის ბოლო? ვინ გაისვრის და საით?

ვფიქრობ ამ ყველაფერზე და ჩემ სიბეცეს განვიცდი. ამდენი ხანია ამ ქვეყანაში ვცხოვრობ და ასეთი უბრალო რაღაცეების დანახვაც კი ვერ ვისწავლე. არადა გამოცდილება ხომ სხვა არაფრისა მაქვს: მთელი ჩემი ცხოვრება ხან ერთი თოფი ისვრის ყველა მიმართულებით და ხან მეორე.

ასეა თუ ისე ყველა თოფი რომელიც დაჟანგებას გადაურჩება ადრე თუ გვიან გაისვრის და გული მიგრძნობს ეს გარდაუვალია.

შეიძლება ვინმემ უკვე დამასწრო, მაგრამ სტანისლავსკის ამ ფორმულის ვარიაცია მეც შევქმენი: თუ ეპიზოდის დასაწყისში ეკრანზე დიდი, მბზინავი ვიტრინა ჩანს, ეპიზოდის ბოლოს ის აუცილებლად უნდა ჩაიმსხვრეს. აი აქ კი ყველაფერი გაცილებით იოლია. ამ ბოლო დროს ვიტრინებით, მინებით, შუშებითა და აბაჟურებით ისე აივსო ეს ქალაქი, რომ სულ რომ უწყინარი არსება იყო, მაინც ხელი მოგექავება შურდულის ასაღებად.

ჯერ მარტო ორთაჭალის ახალ ხიდს (რომელსაც სიყვარულით ოლვეის ულტრას უწოდებენ) იმდენი ჩასალეწი მინა აქვს, რომ ალბათ ადგილობრივი ჯეელები სურვილით ფრჩხილებს იკვნეტენ.

ახლა ეს დავწერე და დავფიქრდი ზედმეტად დესტრუქციული ხომ არ ვარ მეთქი, მაგრამ მერე მივხვდი რომ არა, ზედმეტად არა. თეორიის თანახმად ხომ ეკრანზე გამოჩენილი მბზინავი ვიტრინა უნდა ჩაილეწოს, ეს ხიდი კი სწორედ ასეთი ვიტრინაა. მსხვილი ხედით, მუდმივ განმეორებადი, რეჟისორის საამაყო კადრი. ეს და სხვა ვიტრინები, რომლებიც მთელი ფილმის განმავლობაში დიდი სიხშირით ჩნდებიან ცისფერ ეკრანზე, ჩასამსხვრევად არიან განწირულნი.

და თუ ეს ასე არ მოხდა, არც ფილმი ვარგებულა, არც რეჟისორი და არც მაყურებელი. ჟანგიანი თოფი და მთელი ვიტრინა - რა შეიძლება იყოს ამაზე სევდიანი და მოსაწყენი?!

P.S. წერის დასრულებიდან ორიოდ საათში გავარკვიე, რომ თოფის ფორმულა სტანისლავსკის კი არა ჩეხოვის ყოფილა, მაგრამ გადავწყვიტე აღარაფერი შემეცვალა. ჩემი უმეცრებაც ხომ ამ ბლოგის ნაწილია და დამალვა მხოლოდ თავის მოტყუება იქნებოდა.

სიყვარულით

კოკოლოზა

"გმირთა ვარამი"

მოშიმშილე ომის ვეტერანებს, იმავე ომში დაღუპულ მეომართა მორთულ-მოკაზმულ მემორიალთან რომ აპატიმრებენ მხოლოდ ერთს შეიძლება ნიშნავდეს: სახელმწიფოს მკვდარი ჯარისკაცი ურჩევნია ვალმოხდილს. ამ ქმედებით ქვეყანა ჯარსიკაცს ეუბნება: შინ დაბრუნებას ჯობდა შენც ომში მომკვდარიყავი, გმირი დაგერქმეოდა და შენი სახელიც ოქროს ასოებით ამოიტვიფრებოდა ამ მარმარილოსა და იმ უცნაურ, ფერად ობელისკზე. ახლა კი ერთი უბადრუკი, გატეხილი და გამოუსადეგარი არსება ხარო.

ყველაზე სამწუხარო კი ისაა, რომ ამას მთავრობა კი არ ეუბნება, ან პოლიცია, ანაც რაიონის გამგებელი, არამედ მთელი ქვეყანა, ყოველი ჩვენგანი. დაპატიმრებულთა გვერდში არ დგომით ჩვენ დამპატიმრებლებს ვუდგავართ გვერდში. ალბათ იმიტომ, რომ ეს უფრო იოლი და კომფორტულია.

ჩვენც მკვდარი ჯარისკაცი გვირჩევნია ვალმოხდილს და მარმარილოს დაფაზე მოხვერდილებს მეტ პატივს ვცემთ, ვიდრე ამ ქვეყნად დარჩენილ, სიცოცხლით დაწყევლილ გმირებს.

არ შემიძლია იმსი მტკიცება, რომ გმირთა მოედანზე მოშიმშილე ვეტერანები მართლაც გმირები იყვნენ, არც ის ვიცი ვის რა ღვაწლი მიუძღვის სამშობლოს წინაშე, ერთი კი ნამდვილად შემიძლია ვთქვა: რომ "გამართლებოდათ" და ისინიც ბრძოლაში დახოცილიყვნენ, დღეს უთუოდ თბილისის ერთერთ ცენტრალურ მოედანს დაამშვენებდნენ მათი სახელები. ამიტომ თეორიულად ისინიც გმირები არიან.

რომ არა ჩვენი გულგრილობა და ეს მრუდე სიყვარული არარსებულისადმი, ვერავინ გაბედავდა ვეტერანთა ხელის ხლებას და ალბათ ვეტერანიც არ იქნებოდა ამდენი ამ ქვეყანაში.

საქართველომ არ იცის ადამინის, სიცოცხლის ფასი, მხოლოდ მკვდრის პატივისცემა შეუძლია, ისიც იმიტომ, რომ ეს ძალიან ადვილია. ამიტომაცაა, რომ ამ ქალაქში, გმირთა მოედანზე ცოცხალი გმირებისათვის ადგილი არ არის, მკვდრებისათვის კი ახალ-ახალი მემორიალები კეთდება.

2008 წლის ომში დაღუპულ მებრძოლთა სახელზე უკვე ეკლესიები შენდება, გადარჩენილებს კი სასამართლოში უწევთ თავის მართლება, რომ ლაჩრები არ არიან.

ძნელია გმირობა, განსაკუთრებით საქართველოში.

სიყვარულით

კოკოლოზა

მიღება-ჩაბარების აქტი

მიღება-ჩაბარების აქტი
რაღაცა 4 მოქმედებად.

მოქმედი პირნი:

ელდარი - ენერგიული ახალგაზრდა, გაჭირვებულთა შემწე

ქალბატონი მართა - ელდარის ახლობელი, ადამიანი დიდი სანაცნობო წრით

ქალბატონი მზია - კომპანია "მჟავე სამყაროს" წარმომადგენელი

ქალბატონი თამილა - დუქნის მეპატრონე

ნანი - ელდარის მეგობარი და თანამოაზრე

სოსო - ელდარის მეგობარი და თანამოაზრე

დაცვის ბიჭები

I მოქმედება

ქალბატონი მართას ოთახი. ტელეფონზე საუბრობენ ქლბატონი მართა და ქალბატონი მზია.

ქალბატონი მართა - გამარჯობა მზია, მართა ვარ, როგორ ხარ?

ქალბატონი მზია - უი მართუშკა შენა ხარ! ძლივს გიცანი, როგორა ხარ გოგო?

ქალბატონი მართა - არა მიშავს, ძველებურად. ხო იცი ოჯახი, ქმარი, შვილები... ეჰ!

ქალბატონი მზია - ხო გოგო მეც ეგრე ვარ, თან სამსახური და... მოკლედ ვწვალობთ რა.

მცირე პაუზა.

ქალბატონი მზია - რა ხდება შენსკენ, რა ამბებია?

ქალბატონი მართა - ხო გოგო, რაზე გირეკავ. ერთი ბიჭია ჩემი ბავშვების მეგობარია, ელდარი, ჰოდა მოკლედ ბავშვებს გადაუწყვეტიათ ვიღაც ობლებს დაეხმარონ და საახალწლო ნაძვის ხე მოუწყონ.

ქალბატონი მზია (ცალყბად) - დედა რა კარგია!

ქალბატონი მართა - თვითონ რაღაც ფული შეაგროვეს და ახლა კარდაკარ დადიან, იქნებ რამე საჩუქრებსაც მოუყარონ თავი. ეგრევე შენზე ვიფიქრე, შენ ხომ სადღაც კამფეტების ქარხანაში ხარ?

ქალბატონი მზია - კი ვარ, მარა...

ქალბატონი მართა - ბევრი არაფერი უნდათ, ცოტა კამფეტი რომ გაახერხო საჩუქრად, ძალიან კარგი იქნება.

მცირე პაუზა

ქალბატონი მზია - შეიძლება. მაინც რამდენი დაჭირდებათ?

ქალბატონი მართა - რავი რა უნდა დაჭირდეთ, რასაც მისცემთ ყველაფერზე მადლობელი იქნებიან.

ქალბატონი მზია - მოიცა, ხუთ წუთში დაგირეკავ, უფროსობასთან გავარკვევ.

15 წუთის შემდეგ

ქალბატონი მზია - ხო გოგო, ველაპარაკე უფროსს და კიო. უბრალოდ პატარა წერილით მოგვმართონო. რო ვართ ესა და ეს, ვაკეთებთ ამას და ამას და გვინდა ესა და ეს.

ქალბატონი მართა - დიდი მადლობა მზიკო, ვეტყვი და დღესვე მოიტანენ მაგ წერილს, ყოჩაღი ბავშვები არიან.

ქალბატონი მზია - კაი აბა მართუშკა, გავიქეცი, უამრავი საქმე მაყრია თავზე. მოკლედ ბავშვებს ხვალ ველოდები წერილით.

ქალბატონი მართა - დიდი მადლობა მზაი, აბა კარგად.

ქალბატონი მზია - კაი რის მადლობა, კარგად იყავი მართა. გურამი მომიკითხე.

ქალბატონი მართა - აუცილებლად. კარგად.

II მოქმედება

საახალწლო ნაძვის ხის დაწყებამდე 3 საათით ადრე. კომპანია "მჟავე სამყაროს" კარიბჭესთან. ელდარი და სოსო წერილით ხელში ტკბილეულის წასაღებად მოვიდნენ.

ელდარი - გამარჯობა, ჩვენ ქალბატონი მზიას ნახვა გვინდა.

დაცვის ბიჭი # 1 - გელოდებათ?

ელდარი - დიახ, იცის რომ უნდა მოვსულიყავით, წერილი გვაქვს გადასაცემი.

დაცვის ბიჭი # 1 - დატოვეთ და ჩვენ გადავცემთ.

ელდარი - არა, პირადად უნდა შევხვდეთ.

დაცვის ბიჭი # 1 - მოითმინეთ. (დაცვის ბიჭი # 2-ს) აი მზიას ნახვა უნდათ.

დაცვის ბიჭი # 2 - დაბარებული ხართ?

ელდარი - დიახ, გველოდება.

დაცვის ბიჭი # 2 ურეკავს მზიას და ტელეფონს ელდარს აძლევს.

ელდარი - (დაბნეულად) გამარჯობა ქალბატონო მზია. ჩვენ... გუშინ რომ დაგირეკათ მართამ... საქველმოქმედო აქციას ვაწყობთ ობოლი ბავშვებისათვის.

-

ელდარი - დიახ, ტკბილეულის წასაღებად მოვედით.

-

ელდარი - არა, ჩვენ მხოლოდ საინიციატივო ჯგუფი ვართ...

-

ელდარი - არა, ორგანიზაცია არ ვართ, უბრალო სამოქალაქო აქციაა.

-

ელდარი - დიახ, გასაგებია. კარგი, ერთ საათში მოვალ და მოვიტან. კარგად ბრძანდებოდეთ.

ელდარი (სოსოს) - ახლა გასული ვარ და ერთ საათში ვიქნებიო. თან ისე ვერ გაგატანთ ორგანიზაციის სახელით უნდა მოგვმართოთო. ბეჭედი და რამე.

სოსო - ეგენი გიჟები ხო არ არიან, საინიციატივო ჯგუფს საიდან ბეჭედი და რამე?!

ელდარი - არა უშავს, რამეს მოვახერხებ. ბიძაჩემს აქვს სააბაზანო ინვენტარის ფირმა და იმისი სახელით მივმართოთ. ეგ წერილი მოიტანეთ და ტკბილეულს უცებ გაგატანთო.

სოსო - კი მარა არ შეუძლიათ ერთი ყუთი კამფეტი ისე მოგვცენ? რა ამბავია ამდენი ფორმალობა. სად გავქვს მაგის თავიდან წერის დრო!

ელდარი - არა უშავს ამ წერილს ჩავასწორებთ და ეგაა. შენ წადი სხვა საქმეებს მიხედე, მე ამას მოვაგვარებ და ტკბილეულსაც შემოგაშველებთ.

ელდარი სოსოს ქალბატონი თამილას დუქანთან ტოვებს და თავად "მჟავე სამყაროში" გარბის.

III მოქმედება

ქალბატონი თამილას დუქანი. საახალწლო ნაძვის ხე ობოლი ბავშვებისათვის. სიცილი, მუსიკა, აურზაური.

ნანი - სადაა ელდარი ამდენ ხანს? დამთავრდება საღამო სადაცაა, კამფეტები კი ჯერაც არ მოუტანია.

სოსო - გზაში ვარო, დარეკა. სადაცაა იქნება.

ნანი - დროზე თორემ დარჩნენ ბავშვები ტკბილეულის გარეშე.

ქალბატონი თამილა - არა, ასეთი არაორგანიზებულობა არ გამიგია! რა არის ეს, ტკბილეული თქვენ არ გაქვთ, რაღაც ძველმოდურ მუსიკას უკრავთ და ლიმონათიც ვადაგასულს გავს. არ უნდა მომეცა საღამოს ჩემ დუქანში გამართვის უფლება!

სოსო - ამ ქალმა ხო ტვინი შეჭამა, არ შეიძლება ცოტა ხნით გაჩუმდეს!

ნანი - შენ ის უნდა გენახა წეღან რა დღეში ჩამაგდო. აი, ელდარიც მოვიდა.

სოსო (აფორიაქებული) - რა ქენი, სადაა კამფეტები.

ელდარი (განერვიულებული) - ჩათლახები არიან, არ გამომატანეს.

სოსო და ნანი - რატო რა ხდება?

ელდარი - მიღება-ჩაბარების აქტი უნდა გავაფორმოთ ისე ვერ გაგატანთო. მე ვუთხარი ბავშვები ახლა ელოდებიან მაგ ტკბილეულს, სანამ ჩვენ მაგას გავაფორმებთ საღამოც დამთავრდება და უკამფეტოდ წავლენ ობლები სახლშითქო. არაო, ისე ვერ გაგატანთო.

რა მექნა, ამოვიძუე კუდი და წამოვედი.

სოსო - ოხ მაგათი ...!!!

ნანი - უხ მაგათი...!!!

ქალბატონი თამილა - აი, ხომ გეუბნებოდით, ძალიან არაორგანიზებული ხალხი ხართ. ძალიან ბნელი საღამო გამოვიდა, ვინ უნდა ისიამოვნოს ამით?! მივქარე, რომ ჩემი დუქანი დაგითმეთ. მილიონი საღამო მოწყობილა აქ, მარა ასეთი უვარგისი არაფერი მინახავს. ასე არ შეიძლება ნაძვის ხის ზეიმის მოწყობა, თქვენ არ იცით...

სოსო - ჩასჩარეთ ამ ქლას პირში რამე და გააჩუმეთ.

IV მოქმედება

საღამო დამტავრდა, ბავშვები მიუსაფართა სახლში დაბრუნდნენ. მისავათებული ელდარი, სოსო, ნანი და მათი მეგობრები ჩუმად ალაგებენ ქალბატონი თამილას დუქანს.

ქალბატონი თამილა - ვინ მიზღავს ახლა იმ დაკარგულ ყანწს. რა უყურადღებო ხალხი ხართ! ამდენი ხართ და ვერც კი შეამჩნიეთ ისე გაქრა ყანწი კედლიდან.

ელდარი - დამშვიდდით ქალბატონო, თუ რამე დაიკარგა ჩვენ აგინაზღაურებთ. მაგაზე ნუ იდარდებთ.

ქალბატონი თამილა - არა, რად მინდა მე თქვენი მოტანილი! ჩემი ხელით მქონდა ის ყანწი ნაყიდი. რვა იყო და ახლა შვიდია. ვიღაცამ ცხვირწინ აგაცალათ, იმიტომ, რომ უყურადღებოები ხართ!

ნანი - კარგი რა ქალბატონო, რად უნდა მაგ თხის რქას მაგდენი ლაპარაკი, ხვალევე ახალს მოგიტანთ.

ქალბატონი თამილა - რას ქვია რად უნდა, თქვენ არ იცით ჩემი ქმარი რა დღეში ჩამაგდებს ამას რომ გაიგებს. არა ძალიან შემეშალა დუქანი რომ დაგითმეთ. თან რა უხარისხო საღამო იყო. მე ჯერ ასეთი არაფერი მინახავს...

ეშვება ფარდა. ფარდის უკნიდან კვლავ ისმის ქალბატონი თამილას ლანძღვა და სოსოს გმინვა:

ვინმემ გააჩუმეთ ეს ქალი, თორემ მე გავაჩუმებ!

დასასრული.

P.S.დღევანდელ მჟავე სამყაროში ყველაფერი მიღება-ჩაბარების აქტზეა დამოკიდებული. გაჭირვებაში მყოფს ხელს ისე ვერ გაუწვდი, თუ ბეჭედი, ბლანკი და ფაქსიმილია არ გაქვს მზად. ძნელია ისეთ გარემოში ცხოვრება, სადაც სიკეთის დამადასტურებელი მოწმობა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე თავად სიკეთე.

თუმცა ახალი წელი მოდის და წუწუნი არ გვარგებს. ყველას ჯანმრთელობას, ხალისს და სიკეთის კეთების დაუოკებელ სურვილს გისურვებთ. ისეთი დროის დადგომას, როცა სიტყვას და განზრახვას ბეჭედზე და ბლანკზე დიდი ფასი ექნება. როცა ადამიანები ქვის სროლას გადაეჩვევიან.

მანამდე კი - ახალი წელი მოდის და მიღება-ჩაბარების აქტი გაამზადეთ, თორემ შეიძლება ისე არც მოვიდეს.

სიყვარულით

კოკოლოზა

ასე ვიცით ჩვენ!

მსოფლიო ჩემპიონატის მატჩის

ყურებისას, რაგბის სიხისტით შეცბუნებულმა

ერთმა კახელმა მკითხა, ამ სპორტში

წითელ-ყვითელი ბარათი თუ არსებობსო.

კი მეთქი.

ცოტა ხანს დაფიქრდა და გაკვირვებულმა მომახალა:

კი მარა, რაღა უნდა დააშავო რო ბარათი გიჩვენონო?!

მატიანე არაფერს ამბობს თუ როდის და რატომ გადაწყვიტეს მოსკოველმა “დრაკონებმა” (ჩვენებურად ალბათ გველეშაპებმა), ამ უკუღმართ დროს, მაინცდამაინც თბილისში ჩამოსვლა და “დევებთან” შებმა. არც სამშობლოში აკლიათ სპარინგ პარტნიორები და არც ევროპაში უჭირთ მოგზაურობა, თუმცა გულმა მაინც აქეთ გამოუწიათ და 2010 წლის 30 ოქტომბერს გორის “დილას” სტადიონზე, რაგბის ნამდვილი მოყვარულების, “დევებისა” და “დრაკონების” პირველი მატჩი გაიმართა.

მოყვარულობას ერთი უზარმაზარი ღირსება აქვს: თავისუფლების გრძნობა. ვაკეთებ იმიტომ, რომ მსიამოვნებს. არც ვალდებული ვარ, არც იძულებული, არც დამოკიდებული და გადაკიდებული – უბრალოდ მიყვარს და ვაკეთებ. თუ შეგიძლია შენც შეიყვარე და ჩვენ ერთმანეთს გავუგებთ.

სამოყვარულო რაგბი განსაკუთრებული რამაა. შორიდან შემყურე, არამცოდნესათვის შეიძლება გაუგებარი და ფუჭი, განდობილისათვის კი ლაღი და ახლობელი. მიდიხარ ვარჯიშზე სამსახურის შემდეგ (თუ გაგიმართლა და მუშაობ) ცოტა გეზარება და თან გიხარია, რომ დღის ყველაზე სასიამოვნო ნაწილი იწყება. დამთავრდა კომპიუტერთან თვალების თხრა (თუ გაგიმართლა და კომპიუტერიანი სამსახური გაქვს), კოლეგების უკბილო პრანჭვა, უფროსის უაზრო კომენტარები ან უაზრო კომენტარების თავად კეთება (თუ გაგიმართლა და თავად ხარ უფროსი); სირბილის, ჭიდაობის, ცელქობის და კარგი ხალხის დროა.

ასე ესმით რაგბი “დევებს” და როგრც აღმოჩნდა - “დრაკონებსაც”. მათაც გულით უყვართ თამაში და ისინიც თავისუფლად გრძნობენ თავს. არც გამორჩენას ელიან და არც დიდებას. თავის შემოქმედებით ჭიას ახარებენ.

ტრადიციები კი გველეშაპებს დევებზე მეტი აღმოაჩნდათ, მაგალითად: კბილის ჯაგრისისა და პრეზერვატივის მუდმივი თანხლება და თანაგუნდელის პირველივე მოთხოვნაზე წარმოდგენა (თორემ დაჯარიმდები!), რამდენიმე საკულტო სიმღერის სავალდებულო ცოდნა, ყოველი მოგზაურობისას თემატური ჩაცმულობა და მრავალი სხვა.

თავად თამაში კარგი გამოვიდა. ლელოებიც ლამაზი გავიდა და ჯიგარიც საკმარისზე მეტი იყო. თანაბარი პირველი ტაიმის შემდეგ, მეტად მოძრავმა და ტექნიკურმა დევებმა, მეორე ტაიმში მეტოქეს აჯობეს და ცივ, წვიმიან ამინდში ლამაზი გამარჯვება მოიპოვეს. თუმცა ეს სიტყვები ოფიციალურ შეხვედრას უფრო მოუხდება, ვიდრე იმ ზეიმს რომელიც იმ დღეს ორ სამოყვარულო გუნდს ჰქონდა გორის სტადიონზე. და საერთოდ, რა მნიშვნელობა აქვს ანგარიშსა და ციფრებს, როდესაც სტუმრად კარგი ხალხი გყავს და დამღლელი 80 წუთის შემდეგ მესამე ტაიმი გელის!

მატჩის შემდეგ, გორიდან თბილისისკენ მომავალ სტუმრების ავტობუსში უკვე ტრიალებდა საღამოს დასალევი ღვინის სურნელი და მოსალოდნელი შემაძრწუნებელი მხიარულების ნაცნობი წინათგრძნობა.

ასეთ ხალხს რომ ხვდები მალევე რწმუნდები, რომ შენიანები არიან და მათი ნაციონალური, რელიგიური თუ იდეოლოგიური კუთვნილება აღარც კი გაინტერესებს (მანამადე ცოტათი მაინც თუ გაღელვებდა).

საქართველო მოყვარულების ქვეყანაა, ოღონდ ამ სიტყვის ყველაზე ცუდი გაგებით. მოქალაქეები არ (ან ვერ) აკეთებენ იმას, რაც უყვართ, ხოლო რასაც აკეთებენ მოყვარულის, დილეტანტის დონეზე. ალბათ ამიტომ იყო, რომ ამ უწყინარ, მეგობრულ მატჩს კუდიანებმა კუდი გამოაბეს და ლამის ქართულ-რუსული დაპირისპირების ქვაკუთხედად მონათლეს.

სინამდვილეში კი ყველაფერი გაცილებით მარტივად იყო: მოსკოვიდან კარგი ხალხი ჩამოვიდა რაგბის სათამაშოდ და მოსალხენად, უამინდობის გამო თბილისში მოედანი რომ არ მოიძებნა, ორგანიზატორებმა გორის სტადიონი მოახერხეს, 2 სარაგბო და ერთიც ალკოჰოლურ-გასტრონომიული ტაიმის შემდეგ, კარგი ხალხი შინ გაემგზავრა, ახალი მეგობრებით, დაუვიწყარი მოგონებებითა და ნაბახუსევით გამდიდრებული. ამაზე უკეთესი კი ქართულ-რუსული ურთიერთობების გაუმჯობესების საქმეში კაი ხანია არაფერი გაკეთებულა.

P.S. დასალევი კიდევ ბევრია

სიყვარულით

კოკოლოზა

მუსიკალური ზასტოი

"თუმცა ბევრი რამე მქონდა, გული შენთან ყოფნას მთხოვდა..." მღეროდნენ ოდესღაც ლექს სენი და ვინმე თიკო. ეს იმ დორს იყო ადამიენბი ბნელი რომ იყვნენ და ყველაფერი უაზრო იყო დედამიწაზე, ანუ ვარდების რევოლუციამდე.

მაშინ ქართული ესტრადა ყვაოდა (ყვევებით იყო სავსე) და "იფურჩქნებოდა". საინტერესო კი ისაა, რომ მომღერლებზე მეტს ხმის ინჟინრები და რეჟისორები მუშაობდნენ, რომ როგორმე დანჯღრეული ნამღერიდან სიმღერა გამოედნოთ. იმ გამოდნობილს ახლა უკვე გამოსახულების ინჟინრები და რეჟისორები ჩაუსხდებოდნენ და კლიპს გამოაცხობდნენ. მერე ეს ყველაფერი ტელევიზორსა და რადიოში ტრიალებდა და სიახლეს მოწყურებული ქართველი მსმენელის "ლომკას" ხსნიდა.

ვინმემ რომ მთხოვოს იმ პერიოდის ქართული ესტრადა ერთი სიტყვით დაახასიათეო, არც დავფიქრდები: "ნაგავი" იყო.

იმას აღარ ვამბობ მერე ამ ნაგავს დარბაზებში რომ უკრავდნენ და მავანნი პირს რომ აყოლებდნენ. შემდეგ იგივე ნაგავი დისკების სახით რომ გამოდიოდა და დანჯღრეულად მომღერლები უცებ ვარსკვლავები რომ ხდებოდნენ.

მახოსვს გული მწყდებოდა, რომ პირის გამღებები ზეობდნენ, ნიჭიერ მუსიკოსებს კი ყველა კარს ცხვირწინ უჯახუნებდნენ. და მათაც მიწისქვეშა გდასასვლელებსა და ბაღებში უწევდათ დაკვრა, მხოლოდ ხანდახან თუ მიეცემოდათ სცენაზე ასვლის ბედნიერება. ნამდვილად უსამართლობა იყო. (მეც მიამიტი იდეალისტი ვიყავი)

ესტრადის თემატიკა ძირითადად წვიმა, ღამე და სიყვარული იყო. ქუჩის მუსიკოსებს კი უფრო ფილოსოფიურ–მეოცნებე ტექსტები ჰქონდათ. სიყვარულის თემა აქაც ჭარბობდა, მაგრამ უფრო სხვანაირი, უფრო სუფთა.

და მოვიდა რევოლუცია და განათადა! ნელნელა გაქრნენ პირის გამღები მომღერლები, კონცერტები შემცირდა და ბოლოს სულაც შეწყდა, ხმისა და გამოსახულების ინჟინრებს საქმე შემოაკლდათ. "ვაი მომღერლებმა" სხვა სფეროებს შეაფარეს თავი (ბიზნესს, პოლიტიკას, პადხალიმობას) და ქუჩის მუსიკოსების დროც დადგა: სცენები, სტუდიები და სამონტაჟოები მათ ხელში აღმოჩნდა. შეიძლება ითქვას, საქართველოში ვარდებთან ერთად მუსიკალური რევოლუციაც მოხდა.

ერთი შეხედვით, თითქოს რა უნდა ჯობდეს იმას, რომ ფსევდო მუსიკოსები აორთქლდნენ და გზა ნიჭიერებს დაეთმოთ? მაგრამ მეორედ თუ შეხედავ დაინახავ, როგორ დაივიწყეს მეოცნბე–ფილოსოფოსებმა სხვანაირი, სუფთა სიყვარული და პოლიციაზე ამღერდნენ, ანაც ჯარზე, ომზე, მეეზოვეებზე, მერებზე, გუბერნატორებზე, რეესტრზე, გზებზე, ხიდებსა და არარსებულ გმირებზე.

ვეღარ მღერიან ახალ წელსა და დათოვლილ დროზე, ეგ კი არა ვაშლის გამყიდველებზეც ვეღარ ძრავენ სიტყვას. აღარ ეწერებათ, მუზები დაეფანტნენ. ისეთი სიმღერის შექმნის აზრს ვეღარ ხედავენ, რომელიც ძლიერთ არ აამებს, დათოვლილი გზები კი ძლიერებს კიდიათ, მათ გუბერნატორები და რეესტრი უფრო აინტერესებთ.

ასე იქცნენ ქუჩის ნიჭიერი მუსიკოსები კარის უნიჭო მუსიკოსებად; უნიჭო პირის გამღებები კი – ნიჭიერ პადხალიმებად. შედეგად ის მივიღეთ, რომ დღეს ქართულ ესტრადაში აღარაფერი ხდება (ვერ ვიტყვი მოკვადათქო, ცოცხალი არც არასოდეს ყოფილა), საერთოდ არაფერი.

ესტრადის მოყვარულთა შორის არასოდეს ვყოფილვარ, მაგრამ ახლა ვგრძნობ, რომ მაშინ, როცა პირის გამღები მომღერლები ჭარბობდნენ – მძულდნენ, მაგრამ ცოცხალი ვიყავი, ახლა კი მუსიკალურ სასაფლაოზე ვარ.

ო, როგორ მინდა, რომ საქართველოში კვლავ უამრავი უნიჭო ვარსკლვალი ამობრწყინდეს (ამის გარეშე გამორიცხულია) და მათ ფონზე ისევ გამოჩნდნენ გაჭირვებული მეოცნებე–ფილოსოფოსები, რომლებიც ამჯერად მაინც არ გამიცრუებენ იმედებს.

სიყვარულით

კოკოლოზა

საბჭოთა საქართველო

მე საბჭოთა საქართველოში დავიბადე და ვერც წარმომედგინა თუ ცოტა ხანში თავისუფალი ქვეყნის მოქალაქე გავხდებოდი. ისე თავისუფლებაზე, დემოკრატიასა და დასავლურ ღირებულებებზე ფიქრით დიდად არც ვიკლავდი თავს, უფრო "ტურბოსა" და "ფინალის" "ნაკლეიკები", ეზოში ტანტალი და თანატოლებთან თამაში მიზიდავდა. თავისუფლება (!) და დამოუკიდებლობა(!!) თითოქს თავისით მოვიდნენ ჩემ ცხოვრებაში და უცბად ძალიან მნიშვნელოვან ღირებულებად იქცნენ, თან ისე, რომ არც ერთის მნიშვნელობა მესმოდა და არც მეორის. მეც დავიწყე უფროსების მსგავსად (89 წლის 9 აპრილს სულ რაღაც 6 წლისა ვიყავი) უაზროდ დროშების ქნევა და "საქართველო, საქართველოს" სკანდირება, მეც შევიყვარე (და მერე გადავიყვარე) ზვიად გამსახურდია და მეც ვიგემე თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის მანამდე წარმოუდგენელი გემო.

ყველაფერი ეს შეუგნებლად და თავისთავად ხდებოდა, რწმენა კი მხოლოდ ერთი რამისა მქონდა (მერე რა რომ ბავშვი ვიყავი), რომ სამუდამოდ გავთავისუფლდით იმ საშინელი ბოროტებისგან რასაც საბჭოთა კავშირი ერქვა (რომელიც ასევე გაურკვეველი მიზეზებით იყო ბოროტება).

თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის ხათრით უამრავი რამ ავიტანეთ, მეც და ამ ქვეყანამაც, სრულიად აუტანელიც კი. და აქ შიმშილსა და სიცივეზე არ მაქვს ლაპარაკი. ავიტანეთ სიბეჩავე და უძლურობა, მარტოობა და დიდი რაოდენობით დაღვრილი უდანაშაულო სისხლი. ეს ყველაფერი თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის გავაკეთეთ, ან დავიჯერეთ რომ ასე იყო.

ჩემმა მოზარდობამ ამ ატანის პირობებში ჩაიარა და ეს ჩემთვის უცხო ნამდვილად არაა. ბევრი რამის ატანა შემიძლია, მხოლოდ ერთი პირობით: უნდა მქონდეს რწმენა, რომ რაღაც ცუდს ვშორდები და უკეთესისკენ მივდივარ.

ამ წლების განმავლობაში უამრავი რამ გადავაფასე და გადავახარისხე. ერთ რამეში კი არასოდეს შემპარვია ეჭვი: საბჭოთა კავშირი ბოროტება იყო და მისგან თავის დახსნა უდიდესი ბედნიერებაა, რომელიც მაინცდამაინც თანამედროვეებს დაგვატყდა თავს. ჩემი ბავშვური რწმენა არ იყო მცდარი და ეს შემდგომ წლებში შეძენილმა ცოდნამაც დაადასტურა.

ამ რწმენას შეუძლია საიმედო მეგზური იყს კარგი ცხოვრებისაკენ, მაგრამ ერთი უშველებელი ნაკლიც აქვს: გაბეცებს და მოვლენებს საღად ვეღარ უყურებ,ოღონდ ცუდს გაშორდე და კარგისკენ მიდიხარ თუ არა აღარც აკვირდები.

ასე აღმოვჩნდით კომუნიზმს გამოქცეულები შოვინიზმ/ნაციონალიზმში, მერე იქიდან გაქცეულებმა უკანონობასა და ძალმომრეობაში ამოვყავით თავი, მერე კი თითქოს იმასაც გმოვექეცით და დღემდე მოვედით. დღეს ძალმომრეობა აღარაა უკანონო, ჩვენ ის კანონიერების მკაცრ ფარგლებში ჩასმით დავამარცხეთ, მას აღარ ჭირდება იყოს დასჯადი, თავისულად შეიძლება თავადვე იქნას გამოყენბული დასჯის საშუალებად. ეს კი სხვა არაფერია თუ არა საბჭოთა კავშირი.

შოვინიზმ/ნაციონალიზმისა და უკანონო ძალმომრეობის დროს ჭირდა ხიზილალა და ვიცოდით, რომ ახლო მომავალში არც იგეგმებეოდა ამ დელიკატესის (კვლავ) გამოჩენა ჩვენ მაცივრებში. ხიზილალა დღესაც ჭირს, მაგრამ მავანნი გვეუბნებიან, რომ იხ უკვე ჩვენ მაცივარშია. ეს კი სხვა არაფერია თუ არა საბჭოთა კავშირი.

ბევრს ჯერა, რომ საქართველო პირველ ადგილზეა ევროპაში განათებული გზების ჯამური სიგრძით, რომ ჩვენ ჩვენი მეზობელი ქვეყნები ნაგავსაყრელზე იკვებებიან, რომ ჩვენი მტრები ჩამოიშლნენ მაშინ, როცა ჩვენ ინტენსიურად ვაგრძლებეთ შენებას, რომ თუ მისი კუჭი ცარიელია ეს მხოლოდ მისივე უნიათობის ბრალია, ყოჩაღი უცნობი კი, რომელიც ტელევიზორში აჩვენეს, უკვე მესამე საკუჭნაოს ავსებს. ხალხს ჯერა, რომ კეთილდღეობა ზოგთან უკვე მოვიდა და ზოგთან ჰა ჰა და მოვა. ეს კი სვხა არაფერია თუ არა საბჭოთა კავშირი.

შემიძლია სრულიად უმეცარი, მორჩილი და ძლიერთა ხელებში შემყურე ჩინოვნიკები გავიხსენო, ან ლტოლვილების ამოჩემებულ თემას გადავწვდე და თბილისიდან მათი ნახირივით გარეკვის ამბავიც მოვიგონო, თუ როგორ ჩვეულებრივად მიიღო ეს ყველამ. ხოლო ვინც საჯაროდ გამოთქვა უკმაყოფილება, ყურისძირში მოხვდა. ეს კი სხვა არაფერია თუ არა საბჭოთა კავშირი.

და არავითარი მნიშვნელობა არა აქვს მასშტაბებს. კომუნისტები კლავდნენ – ნაციონალები –ნაკლებად, ისინი ციმბირში ასახლებდნენ – ესენი წეროვანში (რამდენადაც ციმბირი ჩვენი აღარაა), ისინი სისხლიან რეპრესიებს ატარებდნენ – ესენი უსისხლოს. მთავარი სახელმწიფოს დამოკიდებულებაა ადამიანის მიმართ. არა ხალხის, მასის ან ბრბოს, არამედ ცალეკეული, კონრეტული პიროვნების მიმართ. ეს დამოკიდებულება ან არ არსებობს ან არსებობს ძალიან დამახინჯებული ფორმით. ეს კი სხვა არაფერია თუ არა საბჭოთა კავშირი.

მე საბჭოთა საქართველოში დავიბადე და მცირე (უსიამოვნო) შესვენების შემდეგ, ისევ საბჭოთა საქართველოში აღმოვჩნდი.

ჩემმა ბავშვურმა რწმენამ მარცხი განიცადა. ეს კი სხვა არაფერია თუ არა საბჭოთა კავშირი.

სიყვარულით

კოკოლოზა

ძვალი

ბევრმა რამემ შეიძლება შეურაცხყოს ადამიანი, ძალიან ბევრმა. ახლა ჩამოთვლა რომ დავიწყო უშველებელ სიას გავაშანშალებ, მაგრამ სია რად გვინდა ექსკურსიაზე ხომ არ მვიდივართ, ერთ მათგანზე გავჩრედები. რა შეიძლბა იყოს გადმოგდებულ ძვალზე მეტად შეურაცხმყოფელი? ძვალზე, რომელსაც კარგად მოქცევის შემთხვევაში დიდსულოვნად მოგვიგდებენ და მადლობასაც იქით ითხოვენ. ძვალზე, რომელსაც დიდი ხანი ელი და მიღებისთანავე ივიწყებ ყველა წარსულ წყენასა და ცემა–ტყეპასაც კი. ძვალზე, რომელიც არც გემოთი ვარგა და არც სურნელებით, მაგრამ უკეთესზე არც ოცნებობ.

ადამიანები ხშირად ცდილობენ ერთმანეთი სწორედ ასეთი ძვლების მოლოდინში ამყოფონ და გამოსდით კიდეც. ჩვენც ადამიანები ვართ და ისე აღმოვჩნდებით ხოლმე გადმოგდებული ძვლის იმედად, რომ თავადაც გვიკვირს. არადა ეს მაშინ ხდება, როცა თითქოს გაცილებით მეტს ვიმსახურებთ, მაგლითად უშველებელ ხორცის ნაჭერს, ან შნიცელს, სამაგიეროდ კი გამომხმარ ძვალს ვიღებთ, რომელიც უვარგისია და ყელში გვეჩხირება, მაგრამ მაინც ბედნიერები ვართ იმიტომ, რომ შეიძლება ესეც კი ვერ მიგვეღო.

უნდა ვაღიარო, რომ ძალიან მიმზიდველია ძლიერთა მიერ გადმოგდებული ძვალი, მით უმეტეს მაშინ, როცა დიდი ხანია არაფერი დაგიხრავს, მაგრამ ო, როგორი შეურცხმყოფელი. მთელი ცხოვრება ვცდილობ ამ ძვლებზე მაღლა დავდგე და როგორმე უარი ვთქვა მათზე: ან საუკეთესო მივიღო, ან სულაც არაფერი. ძირითადად სულაც არაფერს ვიღებ, მაგრამ მაინც ჯიუტად ვაგრძელებ ხორცის ნაჭრისათვის ბრძოლას. ამის გამო ხან ამპარტავანი ვჩანვარ, ხან ზედმეტად ამაყი, ხან პატივმოყვარე და ხანაც უბრალოდ დეგენერატი, მაგრამ გადმოგდებული ძვლით დაკმაყოფილებას ყველაფერი მირჩვენია.

აბა გაიხსენეთ რამდენჯერ წამოგიწყიათ ბრძოლა უსამართლობასთან (ლოკალურ უსამართლობას ვგულისხმობ და არა ზოგადსაკაცობრიოს), რამდენჯერ გადაგიწყვეტიათ, რომ სამართლიანობას მიაღწევდით და რამდენჯერ გაყიდულან შუა გზაში თქვენი უპრინციპო თანამოაზრეები სახრავ ძვალზე. ახლა კი დაფიქრდით თავად რამდენჯერ გაყიდულხართ.

რომ ვფიქრდები და ვითვლი საკუთარი თავი მძულს. მერე იმასაც ვხვდები, რომ ალბათ რამდენჯერმე ისე გავიყიდე ძვალზე, რომ თავად ვერაფერი გავიგე, თანამებრძოლი კი, ძალაუნებურად, მარტო დავტოვე ბრძოლის ველზე. ასეთ დროს სირცხვილი მჭამს: ნუთუ ძვალმა მაცთუნა?! ნუთუ ნებისყოფა არ მეყო, რათა ხორცისათვის ბოლომდე მებრძოლა?! ნუთუ არ იყო სხვა გამოსავალი?!

გამოსავალი ყოველთვისაა, უბრალოდ სიფხიზლე არ უნდა დაკარგო, რომ ერთ დღეს თავი გაყიდულ საქონელს შორის არ აღმოაჩინო.

ვგრძნობ, რომ, არცთუ მნიშვნელოვანი, მაგრამ მორიგი ძვალი ახლოვდება ჩემ ცხოვრებაში. უნდა გადავწყვიტო: ავიღო ძვალი და დავივიწყო რაც უწინ იყო, თუ უარი ვთქვა და ამაყად, ამპარტავნად და დეგენერატად გამოვჩნდე. ძნელი არჩევანია, ძალიან ძნელი. არც მშიერი დარჩენაა სასიამოვნო და არც დეგენერატად, მაგრამ ძვალი ხომ დიდი შეურაცხყოფაა, ძააალიან დიდი!

ასეთ ორჭოფობაში გავატარებ ალბათ მთელ ცხოვრებას ვიდრე თავად ძვლად არ ვიქცევი.

სიყვარულით

კოკოლოზა