Monday, February 27, 2012

ცენზურა


ძველი იტალიური ფილმი “ჭირვეულის მორჯულება” ერთერთი იშვიათია იმ “კაპიტალისტური” სურათებიდან, რომელიც დიადმა საბჭოეთმა თავის ეკრანებზე დაუშვა. თუმცა, მთლად ასეც ვერ დაუშვებდა, ჯერ რამდენიმე “გარყვნილი” ეპიზოდი ამოჭრა, მაღალზნეობრივი საბჭოთა მაყურებლის მორალურ კოდექსს მოარგო და შემედგ მიაწოდა საზოგადოებას. ამ ამოჭრილი ეპიზოდების არსებობის შესახებ მხოლოდ 90-იანებში გავიგეთ, როცა ეკრანებზე სრული ვერსია გამოჩნდა. თურმე ფილმიდან ორი ეპიზოდი ამოუჭრიათ: ერთში ქალების ჩხუბია ასახული, მეორეში კი ორნელა მუტი მთლად შიშველი უგორდება ლოგინში ადრიანო ჩელენტანოს (ბედნიერი!). კადრში მთელი მშვენბითა და სისავსით ჩანს ულამაზესი ქალის მკერდი.
რა თქმა უნდა მსგავს “უმსგავსობას” საბჭოთა კულტურა ვერ დაუშვებდა, ფილმი დაკუწა და მაყურებელს სახალისო კომედია უჩვენა, ზედმეტების გარეშე.
თითქოს იმ დრომ ჩაიარა და მსგავსი რამ აღარ უნდა ხდებოდეს, მაგრამ, როგორც ჩანს, ყველა დროს აქვს თავის “ორნელა მუტის ძუძუები”. ამას წინათ საპატრიარქოს ტელევიზიით თენგიზ აბულაძის “ნატვრის ხე” გავიდა უცნაური რედაქციით: ოხროხინე მღვდლის ოქროს ეპიზოდები სადღაც გამქრალიყო. თვალებს არ დავუჯერე! ნუთუ ვინმემ ამ შედევრის დამახინჯება გაბედა, რათა სასულიერო პირის დისკრედიტაცია აერიდებინა თავიდან! ამით ხომ მან უფრო ავნო თავის თავს. თუ ასეთი მიუღებელი იყო, არ ჯობდა სულაც არ ეჩვენებინა ეს ფილმი? ის ხომ სწორედ იმაზე მოგვითხრობს, რომ ხანდახან მღვდლები, მამასახლისები და სხვანი საზოგადოების ავანგარდიდან, ცდებიან და დამკვიდრებული წესების ბრმად მიყოლით დიდ ბოროტებას ჩადიან.
ახლა იმას აღარ იტყვი, ქართეველ მოქეიფეებს რუსულ მუსიკაზე მოლხენა რომ აუკრძალა მთავრობამ!? თურმე ეს არაპატრიოტულია და სამშობლოს ღალატს უტოლდება. თურმე “ბელიე როზი”-ს მოსმენა რუსეთუმეობაა და ნინო ჩხეიძისა კაი ტიპობა.
მთელი ჩემი ცხოვრების განმავლობაში (რომელიც დაახლოებით 30 წელს მოიცავს) ფარდის მიღმა მუდმივად არის ვიღაც, ვინც თვლის, რომ აქვს უფელბა მასწავლოს როგორ ვიცხოვრო, რა კარგია და რა – ცუდი, რა სწორია და რა – არასწორი, რა მომეწონოს და რა – შევიძულო. დროებათა ცვალებადობის მიუხედავად, ეს ვიღაც არ იცვლება, მხოლოდ ადგილებსა და დარიგებებს იცვლის. ცდილობს მუდმივად ჩემ მორალურ აღზრდაზე იზრუნოს, თავად კი, საკუთარ ზნეობრიობაზე არასოდეს ფიქრდება.
რატომ არ შეიძლება, რომ ამ აღმზრდელის გარეშე ვიცხოვრო! განა უკეთესი მართლმადიდებელი არ ვიქნები, თუ თავად ავირჩევ მრწამსს და ოხროხინეს გაიძვერობა მუდამ შემახსენებს, რომ რწმენას უნდა გაუფრთხილდე, თორემ ცარიელი, სულიერებისგან დაცლილი ანაფორაღა შეგრჩება ხელში.
განა უკეთესი საბჭოელი არ ვიქნები, თუ ამას ვიღაც კი არ დამაძალებს, არამედ თავად მოვინდომებ. სადღაც მიმალული უჩინ-მაჩინი ორნელა მუტის ღირსებას კი არ დამიმალავს, არამედ ყველაფრის ნახვისა და თავისუფალი არჩევანის შესაძლებლობას მომცემს.
განა უკეთესი მოქალაქე არ ვიქნები, როდესაც საკუთარი გემოვნებით ავარჩევ მუსიკას, ტანსაცმელს, საჭმელს, პროფესიასა თუ მეუღლეს. როდესაც თავად გადავწყვეტ, რომ პატრიოტი ვარ და არა ვიღაცის დანამუსებით.
მგონი ასეა. და თუ ასეა, გამოდის, რომ ამ ქვყვანაში არ ჭირდებათ არც ნამდვილი მორწმუნეები და არც ნამდვილი მოქალაქეები, ისევე როგორც, არ ჭირდებოდათ საბჭოთა კავშირში.
იმიტომ, რომ ნაღდთან შენც ნაღდი უნდა იყო, ეს კი არ შუძლიათ.

სიყვარულით
კოკოლოზა

Friday, February 24, 2012

10 მსგავსება ჩემ კომპიუტერსა და ჩემ მთავრობას შორის

1.ორივე ძველია და განახლებას საჭიროებს
2. ორივეს სისტემური პრობლემები აქვს
3. ორივე ჭედავს.
4. ორივემ მხოლოდ ერთამდე იცის თვლა
5. ვადის გასვლის შემდეგ ვერცერთს ვერაფერში ვეღარ გამოიყენებ
6. ორივე ახალ-ახალი, უსარგებლო პროდუქციის შეძენას მთხოვს
7. ორივე ელექტროენრგიის მეშვეობით მძარცვავს
8. ორივე მოპარული რესურსებით ფუნქციონირებს
9. ორივ უკეთესი მინდოდა და ვერ გავქაჩე
10. ორივეს პატარა თაგვი მართავს

სიყვარულით
კოკოლოზა

ბედნიერება

ამას წინათ უცნაურმა აზრმა გამიელვა თავში.
რა უაზროდ ვცხოვრობ! – გავიფიქრე – ცოლი მე არ მყავს, შვილი, მანქანა, არც რამე ბიზნესი მაქვს, არც ფული და ერთი ნათესავიც კი არ მყავს მთავრობაში, ვერც მუდმივი სამსახურით დავიკვეხნი და ვერც ბინით მშენებარე კორპუსში.

ეს ყველაფერი გონებაში რომ ჩამოვთვალე, ახლა იმაზე დავფიქრდი ვარ თუ არა ამის გამო უბედური და განმაცვიფრებელი პასუხი მივიღე – არა. მივხვდი, რომ ამ დილემას ჩაღრმავების გარეშე ვერ გადავჭრიდი და ანალიზის მეთოდს მივმართე. ჩამოთვლილთაგან ცალ-ცალკე განვიხილე თითოეული სიკეთე და რა იქნებოდა ეს ყველაფერი რომ მქონდეს.

დავუშვათ მყავს ცოლი: საღამოს, დაღლილ-დაქანცული და ნერვებაშლილი შინ ვბრუნდები და რას ვხედავ: ეს ჩემი კნეინა წამოგორებულა დივანზე, “პროფილს” უყურებს და ცრემლებს აღვარღვარებს.

რა მოგივიდა ადამიანო, რა გატირებს? – ვეკითხები შეშინებული.

ისიც მპასუხობს, რომ მავანმა წამყვანმა, მავან გადაცემაში, მავანი გაუბედურებული ადამიანი მოიყვანა და აყოლებს როგორ დაკარგა დედა, მამა, და-ძმა, სახლი, კარი, ხელი და ფეხი.

შენი ჭირიმე, რამე მსუბუქზე გადართე, გასაჭირი ჩვენიც ბევრი გვაქ – ვეხვეწები მეუღლეს.

ისიც პულტს იღებს და “იმედზე” რთავს, სადაც მავან ნანუკას მეეზოვეები ჰყავს მოწვეული და საქარველოს ჰიმნს ამღერებს ნიკა მემანიშვილის არანჟირებით, დირიჟორობითა და სოლირებით.

არა, ცოლი არ მინდა.

დავუშვათ მყავს შვილი: საღამოს ისევ მისავათებული და განერვიულებული ვბრუნდები შინ იმ მოლოდინით, რომ ოჯახში მაინც ვპოვებ სიმშვიდეს. კარებს ვაღებ თუ არა ჩემი ხუთოსანი შვილი კისერზე მახტება და მახარებს, რომ დღეს ისტორიაში მორიგი ფრიადი მიიღო. თურმე სხაპასხუპით მოყვა საქართველოს ისტორიის უმნიშნელოვანესი მონაკვეთი ჩაის დალევიდან ჩოლოქის გადაკვეთამდე.

არა, არც შვილი მინდა.

დავუშვათ მყავს მანქანა: ვაჩერებ გასამართ სადგურთან და ზრდილობიან “ზაპრავშიკს” ვთხოვ ძლივს შეგროვებული 4 ლარის ბენზინი ჩამისხას. ისიც პისტოლეტს ავზში ჰყოფს და ღვთაებრივ სითხეს უშვებს. ვიცი, რომ სითხის ფასი რეალურზე ბევრად მეტია, ისიც ვიცი, რომ იმ ბენზინიდან რაც 4 ლარად მეკუთვნის ნაწილი შლანგში რჩება. ვიცი, მაგრამ ვერაფერს ვამტკიცებ, ან რომც დავამტკიცო რა ხეირი, ჰა ჰა ზაპრავშიკი გავლახო, თანაც, სანამ მე ცემა-ტყეპით ვიქნები გართული, “სიტი პარკი” ჩემ მანქანას საჯარიმო სადგომზე წააცუნცულებს. ამიტომ ხმას ვიკმიდავ და კუდამოძუებული ვტოვებ სადგურს.

მოაშორეთ, მანქანა არა..!

დავუშვათ მაქვს ბიზნესი: ერთ დღესაც ჩემთან მოდის მავანი ფინანსური პოლიციიის თანამშრომელი და მეუბნება, რომ თუ არ მინდა კოლეგებთან ერთად მეწვიოს, გლდანი-ნაძალადევის, (ან ისანი-სამგორის) ნაციონალური მოძრაობის ოფისის ბიჭებს ყოველდღე უნდა დავუფინანსო საუზმე, სადილი და ვახშამი. ვიცი, რომ მის კოლეგებს ისევ ნაცმოძის დაპურება ჯობია და სასოწარკვეთილი ვთანხმდები.

არა ძმაო, ბიზნესი ჩემი საქმე არაა.

დავუშვათ მქვს ფული: ერთ დღეს მირეკავენ და მიწვევენ ექსკურსიაზე რომლიმე შუშებიან შენობაში, სადაც მამცნობენ, რომ მავან მომღერალ საბრინას ძლიერ უნდა საქართველოში ჩამოსვლა და გლდანის პარკში სოფო ნიჟარაძესთან ერთად სიმღერა. მე ვხვდები, რომ ასეთი კეთილშობილური საქმის არდაფინანსება ჩემგან, რბილად რომ ვთქვათ, უკულტურობა იქნება და ხელის კანკალით გამოვდივარ რამდენიმე ნატანჯ მილიონს.

არა, მილიონერი ვერასოდეს გავხდები.

დავუშვათ მყავს ნათესავი მთავრობაში: საღამოს არაქათგამოცლილი ვბრუნდები სახლში და ტელვიზორს ვრთავ. იქ კი ჩემი ნაქებ-ნადღეგრძელები ნათესავი, რომელიც გუშინ საქართველოს სადღეგრძელოზე გულზე მჯიღებს ირტყამდა, მიყვება, თუ რამხელა წინ გადადგმული ნაბიჯია ნაგვის გადასახადის დენის გადასახადზე მიბმა. და რომ ამან ისე გაამართლა, ახლა საჭიროა ზედ ჰაერის, მდინარეების და მთა-ბარის გადასახადებიც მივაკეროთ.

ეგეთი ნათესავი..! ჩემიც და სხვისიც.

დავუშვათ მაქვს სამსახური: კეთილსინდისიერად დილით მივდივარ და შრომისათვის ვემზადები. უცებ, უფროსი კაბინეტში მიბარებს და მეუბნება, რომ შემიძლია სამსახურში სიარულით თავი აღარ შევიწუხო. ასევე განმიმარტავს, რომ თუ მიზეზი მაინტერესებს იმ აქციის ორგანიზატორს უნდა ვკითხო, რომლის ფარგლებშიც გუშინ გუდიაშვილის სკვერის დასაცავად ვიბრძოდი.

არა, სამსახური ნერვებს დამაწყვეტს.

დავუშვათ მაქვს ბინა მშენებარე კორპუსში: ერთ მშვენიერ დღეს მივდივარ ჩემი მომავალი სახლის სანახავად და უკვე მე-8 სართულამდე ასული კორპუსის ნაცვლად მხვდება ხუთი ხელოვნური ბუჩქი და შუშის შენობა. საქმეში გარკვეული პირები კი მამშვიდებენ, რომ თითო ბინა მინიმუმ ხუთ კაცზე მაინც იყო გაყიდული და დიდად გული არ უნდა დამწყდეს.

არა, მშენებარე ბინა უპერსპექტივოა.

ჰოდა, ეს ყველაფერი რომ გავიაზრე, მივხვდი, რომ ტყუილად ვერჩი ამ ჩემ ცხოვრებას – ძალიანაც ბედნიერი ვარ.

სიყვარულით
კოკოლოზა