Friday, January 29, 2010

Tom waits - ტომი იცდის


ბნელი დარბაზი, სიგარეტის ბუღი, მთვრალი, მოწეული და შეყნოსლი პუბლიკა. სცენაზე ბარბაცით გამოდის ლოთი "ბომჟი" გიტარით და მორყეულ სკამზე ჯდება. დარბაზი ტაშს უკრავს, მაგრამ არა ისე, როგორც სხვაგან, საყვარელი არტისტის გამოჩენისას, არამედ ნელა, ძალისძალად, სახეზე უაზრო, კმაყოფილი ღიმილით. რაღაც კარგი უნდა მოხდეს, ჯიგარი უნდა დაიწვას, ჩვენი სათქმელი უნდა ითქვას ახლა სცენაზე. ყველამ იცის, რომ ეს განსაკუთრებული ლოთია ლოთთა შირის და ეუნიკალური ბომჟი - ბომჟთა შორის. შეიძლება მას ჩვენზე მეტი ფულიც აქვს, ჩვენზე დიდი სახლიც და უკეთესი მანქანაც, მაგრამ ის მაინც ბომჟია, ყველაზე დიდი ბომჟი და ლოთბაზარა ამ დარბაზში.
პუბლიკა ისუსება - ღმერთმა არ ქნას მან სიმღერა დაიწყოს და შენ გარეთ დარჩე, ვერ ჩარეთო, ცრემლი არ მოგადგეს, მაშინ რა ჯანდაბა გინდა აქ. ლოთი შლაპას გვერდზე იქცევს, კულისებში გადაგდებული სიგარეტის უკანასკნელ კვამლს აბოლებს და ბევრჯერ გაგონილი, მაგრამ მაინც მაჟრჟოლებელი ხმით იწყებს სიმღერას.
ბოხი, ჩახლეჩილი ხმა რაღაც ძალიან სევდიანზე მღერის, რაღაც ნაცნობზე და შინაურზე. რაღაც ისეთზე ამ დარბაზში ყველას რომ განუცდია და ახლა კიდევ ერთხელ უწევს განცდა. უსმენ და ერთდროულად დაძაბულიც ხარ და მოდუნებულიც, ნაღვლიანიც და ღიმილიანიც. თან ერთი უცნაური გრძნობა გეუფლება: თანაგრძნობის... უფრო სწორად - შეცოდების. უსმენ და საოცრად გეცოდება საწყალი ბომჟი - რა უბედურია, რა საბრალო!.
კი მაგრამ რატომ? რა აქვს შესაცოდი? ჩემზე უკეთესი სახლიც აქვს, მეტი ფულიც, უკეთესი მანქანაც და დიდი ოჯახიც - ფიქრდები ერთ წამს. ალაბთ მაგიტომაც მებრალება, ეს ყველაფერი აქვს და მაიცნ ბომჟია, მაინც გარიყულია, მისი არავის ესმის და არ შეუძლია არ დალიოს და თავის დარდზე არ იმღეროს. აქ ყველა მის მოსასმენადაა მოსული, მას კი ალბათ ყველა ფეხებზე კიდია და თავის ალკოჰოლით გაჟღენთილ ჭიას ახარებს.
მთელი საღამო ჩუმად უსმენ და უამრავი ფიქრი გიტრიალებს თავში, თან ისეთი, დიდი ხანი რომ არ დატრიალებულა და დავიწყებას იყო მიცემული. ძველი, წასული და დაკარგული გახსენდება, ალბათ ცრემლიც მოგდის და რაღაცას ნანობ კიდეც. და ასე ვიდრე ლოთი მღერის.
მერე სახლში მიდიხარ და ლოთიც მხოლოდ კარის ზღურბლამდე მოგყვება. ასეთი ბომჟი სახლში არ შეიშვება, არც ოჯახის წევრებს ესიამოვნებათ და შენც უხერხულად იგრძნობ თავს. ამიოტომ გარეთ ტოვებ და ჩვეულ ცხოვრებას უბრუნდები, ის კი სხვას აცილებს კარის ზღურბლამდე.

ასეთი რამ ჯერ არ მომხდარა ჩემ ცხოვრებაში, მაგრამ მგონია, რომ აუცილებლად მოხდება თუ ოდესმე ტომ ვეითსის კონცერტზე აღმოვჩნდი. ვეითსის მოსმენისას სწორედ ასეთი დარბაზი, პუბლიკა და საკუთარი თავი წარმომიდგება ხლომე. ვუსმენ და მართლა მეცოდება, მებრალება ბომჟი ტომი, რომელიც თითქოს მუდამ რაღაცას გლოვობს და შენც გაიძულებს უთანაგრძნო. კაცი, რომელიც უამრავი ადამიანის გულს წვდება, თავად კი, თითქოს, ნუგეში ვერსად უპოვია. სახლში შემოსვლას ვერ ბედავს და ამაოდ იცდის ზღურბლზე, რომ გახვიდე და მას და მის დარდს შეუერთდე.
მის ხმაზე კრიტკოსმა დანიელ დურხჰოლცმა ასეთი რამ თქვა: "თითქოს ის ბურბონიან როფში იყოს ამოვლებული, რამდენიმე თვით შესაბოლად ჩამოკიდული, შედეგ კი გარეთ გამოტანილი და მანქანით გადავლილი".
ასეთუ უცნაური მუსიკოსია ტომ ვეითსი, ლოთი ბომჟი, რომელიც გარეთ იცდის.
სიყვარულით
კოკოლოზა

Sunday, January 24, 2010

პანჩურეთი


იყო და არა იყო რა, ღვთის უკეთესი რა იქნებოდა, იყო ერთი სოფელი. ძველიც იყო და თან ახალი და დაუღვინებელი, ტრადიციულიც და უაზრო სიახლეების მადევარიც, ამაყიც და უღირსიც; მოკელდ ერთი ჩვეულებრივი სოფელი იყო, დედამიწაზე ფეტვივით რომაა მიმოფანტული ისეთი.

სოფლის მაცხოვრებლებს, სხვა მრავალთან ერთად, ერთი გასაჭირი ჰქონდათ: უცნაური სენი შეეყარათ და ხანდახან ერთმანეთს ვეღარ ცნობდნენ. ზოგჯერ და - ძმას, მეზობელი - მეზობელს, დედა - შვილს ისე ჩაუვლიდა გვერდით თითქოს არც არასოდეს შეხვედროდა მანამდე, მხოლოდ რაღაც შფოთვის მაგვარს გრძნობდა იმ წუთას. როცა ცნობდნენ უყვარდათ და როცა ვერა - ეშინოდათ. ან როგორ არ შეშინებოდათ - რა იცი ვინაა, იქნებ მტერია, იქნებ მახვილის ჩარტყმას აპირებს როგორც კი ზურგს შეაქცევ!

ასეთი ფიქრები ჰქონდა ყველას და მალე სოფელში დიდმა შიშმა და უნდობლობამ დაისადგურა. ადამიანებს ერთმანეთის აღარ სჯეროდათ, ერიდებოდნენ და ეჭვის თვალით უყურებდნენ. მხლოდ მაშინ, როდესაც საღი გონება უბრუნდებოდათ, ერთმანეთს ხელს ჩაკიდებდნენ და დუქანში მიდიოდნენ დროის გასატარებლად. ასე მიდიოდა ცხოვრება - დუქანი შიშს ცვლიდა და შიში დუქანს. მაგრამ მუდამ დუქანში ყოფნა შეუძლებელია, ამიტომ ძირითადად შიში იყო.

ბევრმა ერთ ხერხს მიმართა: როგორც კი ამ დამთრგუნველ, გაურკვეველ შფოთვას იგრძნობდა, არც ელოდებოდა, თავადვე იშიშვლებდა მახვილს და პირველი სცემდა უსიამოვნო უცნობს ზურგში. მერე კი, როდესაც მკვდარი უცნობი ნაცნობი აღმოჩნდებოდა, შეწუხებული მკვლელი უხერხული შემთხვევის დასავიწყებლად ისევ დუქანში მიდიოდა.

სოფლის თავი, რომელიც სიბრძნითა და კეთილგონიერებით იმდენად გამოირჩეოდა, რომ საყოველთაო სენი ვერვ კი ეკარებოდა, დაღონდა და გამოსავლის ძიება დაიწყო. მიხვდა, რომ თუ ამ ხოცვა-ჟლეტას არ შეაჩერებდა, მალე მისი სამწყსოსგან ორიოდ ბატკანი თუღა დარჩებოდა, ამიტომ უხუცესები მოიწვია და აი რა მოიფირა: ყველას, ვინც ამ გაურკვეველ შფოთვას იგრძნობდა, ნაცვლად მახვილის ჩარტყმისა პანჩური უნდა ამოერტყა საეჭვო უცნობისათვის. ამით თავადაც დამშვიდდებოდა და უცნობასც აგრძნობინებდა: ვერ გცნობ, უცხო ხარ და თვალში ნუ გამეჩხირებიო. მერე ის უცნობიც პანჩურითვე უპასუხებდა: ვერც მე გცნობ და მოდი, ერთმანეთს ნუ შევაწუხებთო.

დაწყნარდა სოფელი. დამთავრდა მკვლელობები და სისხლის ღვრა. ყველა სოფლის თავის მადლიერი იყო ასეთი ბრძნული გამოსავლის პოვნისათვის. უზათქუნებდნენ ერთმანეთს პანჩურებს და მერე დუქანში მიდიოდნენ დასამოყვრებლად. ბოლოს ისე მიეჩვიენ პანჩურებს და ისე შეუყვარდათ, რომ სოფელს სახელი გადაარქვეს და პანჩურეთი დაარქვეს.

დაცემინებას პანჩურით ეგებებოდნენ, ძილის წინ დედა შვილს შუბლზე კოცნიდა და ტკბილ პანჩურებს უსურვებდა, სტუმრად პანჩურის გარეშე მისვლა უზრდელობად ითვლებოდა. მადლიერმა სოფლელებმა სოფლის თავს სიცოცხლეშივე დაუდგეს ოქროს ძეგლი, რომელზეც, კეთილშობილი მართველი ჩვეული მზრუნველობით ურტყამდა პანჩურს დედამიწას.

იყო და არ იყო რა, ღვთის უკეთესი... პანჩური ყოფილა.

სიყვარულით

კოკოლოზა

Monday, January 18, 2010

გადააგდეთ ტელევიზორი და თუ გული დაგწყდათ, თან გადაჰყევით


გადააგდეთ ტელევიზორი და თუ გული დაგწყდათ, თან გადაჰყევით.


მას შემდეგ რაც თითქმის ყველა ქართული არხი გამარჯვებული ხალხის ტელევიზიად იქცა აღარ მეგონა თუ კიდევ რამეს შეეძლო მედია სივრცეში ჩემი გაკვირვება, მაგრამ ოჰ, თურმე როგორ ვცდებოდი! გამაკვირვეს და თან ისე, რომ გაკვივრება ქრონიკულში გადამივიდა და ახლა ქუჩაშიც კი მხრებაჩეჩილი დავდივარ, ყველას დროს ვეკითხები და მარჯვენა თვალი მითამაშებს.


ნეტა რას უნდა ნიშნავდესო, იკითხავთ და ეფრემ ვერდს გადაშლით, თუმცა სულ ტყუილად - ეგ წიგნი რომ იწერებოდა მაშინ Real TV ეთერში არ გადიოდა. ჩემი გაოცების მიზეზი კი ეგაა და მხოლოდ ეგ, თვალიც მაგიტომ მითამაშებს და ყველაფერი დანარჩენიც.

არ მეგონა, თუ საბჭოთა კავშირი ასეთი მაგარი იყო, უფრო სწორად მეგონა, მაგრამ არ მინდოდა დამეჯერა. ვინ წარმოიდგენდა, რომ ათწლეულების შემდეგ ეკრანზე ისევ დაბრუნდებოდნენ მეჩაიე ცისანა, გარდამავალი დროშით ხელში, სამშობლოსათვის გადადებული პარტმუშაკი ვსევოლოდი ერთადერთ, გაცვეთილ პერანგში, მამულის მტრებთან ბრძოლში დახარჯული წითელარმიელი და ყველაზე, ყველაზე ქვეყნის ყველაზე ყველაზე მოქალაქეები!

ვინ წარმოიდგენდა და ვერც ვერავინ, გარდა რამდენიმე დედიკოს ბიჭისა. და ბედის ბორბალიც ისე დატრიალდა, რომ იმ რამდენიმე დედიკოს ბიჭს მეტი მარიფათი აღმოაჩნდა, ვიდრე ქუჩის აკადემიაგამოვლილ დიდსულოვან ქართველებს და Real TV-ც რეალობად იქცა.

მედია მკვლევარებო, თქვენთვის უსვრია ავრორას, მოიმარაგეთ ბლომად კონსერვი, წყალი, "ზგუშჩონი", მარილი გემოვნებით, ჩაიკეტეთ ტელევიზორთან და ჩაუჯექით დისერტაციას. ასეთი რამის ნახვის შანსი ალბათ აღარასდროს მოგეცემათ. იკვილეთ, აანალიზეთ, წერეთ წიგნები, სახელმძღვანელოები, ქრესტომათიები! ნუ გეზარებათ! სადა ხართ?! შეეშვით მაგ ბი-ბი-სის და ალ ჯაზირას აგერაა Real TV - ჩვენი, ნაღდი, რეალური, თან ისეთი წყალი რომ არ გაუვა (მთავარია შენ არ გაგივიდეს წყალი). მოდით და განადიდეთ დამოუკიდებელი ქართული ჟურნალისტიკა, დაინახეთ და დაგვანახეთ 20 წლის შრომის შედეგი.

ეფრემ ვერდში რომ ვერაფერს პოვებთ, კითხვა გაგიჩნდებათ: კი მაგრამ რა ვქნათ მათ, ვინც მედია მკვლევარები არ ვართ, უბრალო (და/ან ბრალიანმა) მაყურებელმაო? მართლაც რა უნდა ქნათ! ვიცი, ჩემი არ იყოს, ჯულიეტა ვაშაყმაძე გენატრებათ, დავით სოკოლოვიც და თიკა კანდელაკიც კი, მაგრამ ისინი ეკრანზე აღარ დაბრუნდებიან, ამიტომ ორი გამოსავალიღა დაგრჩათ: 1 - უყურეთ Real TV-ს; 2. გადააგდეთ ტელევიზორი და თუ გული დაგწყდათ, თან გადაჰყევით.

სიყვარულით

კოკოლოზა

Sunday, January 3, 2010

უნამუსო


საერთოდ არ გავსულიყავი ნეტა დღეს სახლიდან! თუმცა, რაც მოხდა, შეიძლება ჩემთვისვეა უკეთესი და კათარზისის დასაწყისია. ასევე შესაძლებელია, რომ ორ დღეში სულაც გადამავიწყდს ეს ისტორია. არ მინდა ასე მოხდეს, ამიტომ აქ ჩავწერ.

დღეს 3 იანვარია. 31-ში, პირველსა და ორში გადატანილმა დიდმა ბრძოლებმა ამ დღის სახლში, მშვიდად გატარება გადამაწყვეტინეს. მთელი დღე ცხვირი არ გამიყვია გარეთ, საღამოს კი, თითქოს ეშმაკი შემიჩნდაო, მაინც ქუჩაში გასვლა მოვინდომე. სტუმრად წასვლა კიდევ ერთ ბრძოლას ნიშნავდა, ამიტომ სპორტულად გამოვეწყვე და უმისამართოდ გავუყევი ვაჟა-ფშაველას გამზირს. ჯიბეში ერთი 10 ლარიანი, ერთი 1 ლარიანი და 40 თეთრი მედო (ამას მნიშვნელობა აქვს). გზად მოხუცმა ქალმა გამაჩერა და დიდი მოწიწებითა და ზრდილობით მთხოვა რაღაცაზე (მგონი წამალზე) ლარი მაკლდება და იქნებ დამეხმაროო. თბილისში თუ ცხოვრობ ასეთი ბებია მრავალად გეყოლება ნანახი, ზოგი რა ისტორიას გიყვება და ზოგი რას, შენც შეძლებისდაგვარად ეხმარები. ამიტომ არ გამკვირვებია, საფულე მოვჩხრიკე და ლარიანი და 40 თეთრი ვიპოვე. ლარის მიცემა მებევრა და 40 თეთრი გაუვწოდე - ეს მაქვს და აიღეთ მეთქი.

რამდენიაო - მკითხა.

40 თეთრი მეთქი - ვუპასუხე.

თუ ეგრეა შენ გქონდეს ეგ ბებიკო, მე მაინც არაფერს მიშველისო.

შევცბი. ეს აიღეთ და დანარჩენი იქნებ ვინმე სხვამ დაგიმატოთთქო. (მინდოდა, მაგრამ ის ლარიანი ვეღარ მივეცი, შემრცხვა)

არა ბებო, ეგრე არ შემიძლია, ასე ვერ დავიწყებ მათხოვრობასო. შენ არ იდარდო, წადი და წაღმა იარე, უკურმართს არაფერს გადაეყაროო - ალერსიანად მითხრა და წავიდა.

შემდეგი 100 მეტრი ვტიროდი (სულში მაინც) და საკუთარი თავიც და ეს ქვეყანაც მეზიზღებოდა. ეს ქვეყანა იმიტომ, რომ სახელმწიფო, სადაც მოხუცს წამლის ფული ჭაღებით განათებულ ქუჩებში აქვს სათხოვარი, მხოლოდ ზიზღის ღირსია, ხოლო საკუთარი თავი იმიტომ, რომ კეთილი საქმისათვის ლარი დამენანა.

რა თქმა უნდა, სეირნობა აღარ გამოვიდა, (ვერც მეგობარი ვნახე ვისაც ამ დარდს გავუზიარებდი) და კუდამოძუებული დავბრუნდი სახლში. ახლა ვგდივარ, Deborah's Theme-ს ვუსმენ და ამას ვწერ, თან ვტირი (სულში მაინც).

სიყვარულით

უნამუსო კოკოლოზა